Јазик IX

Блаже Конески – еден малку поинаков час

mojataucilnica Јазик IX, јазична акција

Пред спомен-куќата

Кога треба да се предава материјалот од Историја на јазик секогаш е предизвик за наставникот. Предавањето многу важни работи од историјата на еден јазик, на стариот, класичен начин е напорно и кај наставникот предизвикува фрустрации. На децата им е досадно, не ја ценат големината на луѓето и настаните. Не знаат да дадат почит… учат факти и по неколку недели ги забораваат… Како да се смени тоа?

Не знам дали успеав, ама се обидов…

Со техниката снежна топка, на учениците им се дадоа насоки самостојно да истражуваат за Конески. Потоа во парови, помали групи и на крај две големи групи. Си ги споделуваат информациите и градат една целина. Се определуваат кој за што ќе зборува.

По една недела, во организација на училиштето, како активност од Годишната програма, со учениците ја посетивме куќата на Конески во Небрегово.

Учениците имаа можност да ја разгледаат, да истражуваат дополнително и да чујат од кустосот многу податоци кои не ги нашле во нивното истражување.

По нивната презентација, имаа време да фотографираат нешто што им остави впечаток од куќата и подоцна да направат постери.

Оваа посета беше дел од наставниот процес, учениците имаа два часа кои ги одржавме во спомен-куќата.

постери од ученици

//v.calameo.com/?bkcode=0063044644dcdd1061108

Publish at Calameo

//lameo

КОДИФИКАЦИЈА НА МАКЕДОНСКИОТ ЛИТЕРАТУРЕН ЈАЗИК

mojataucilnica Јазик IX, Деветто, на час

Часовите од историја на македонскиот јазик често знаат да бидат монотони, досадни и ретко од нив нешто се научува на час. Најчесто учениците чекаат да заврши часот, а наставникот/чката да заврши со предавањето. Подоцна се учат на памет значајните датуми и факти. А сепак, тој материјал е многу значаен… во насока да се разберат одредени случувања од историјата на јазикот, а тоа да биде на интересен и искуствен начин, решив часот за кодификација на македонскиот литературен јазик да биде вака:

  • Поделба во четири групи со играта: 1,2,3,4.
  • игра на улоги (roll play) – учениците се познати лингвисти од една земја која што тие ќе ни ја кажат. Повикани се како комисија за да го кодифицираат јазикот кој се зборува во таа земја. Задачата им е:

да се даде име на државата

да се даде име на јазикот

да се состави азбука

да се измислат 5 првописни правила

да се определат луѓе кои ќе ја напишат граматиката на јазикот, ќе напишат речник и правопис

да напишат 5 зборови на литературниот јазик

Потоа, откако искуствено имаа можност да сфатат како оди тој процес, слушаат за датумите, комисијата, околностите… и сето тоа подоцна го учат самостојно од учебникот:

Кодификацијата на македонскиот литературен јазик претставува официјално потврдување и озаконување на литературната норма на mакедонскиот јазик.
Официјалната употреба на македонскиот јазик практично започнува со воспоставување македонска власт на првите ослободени територии во 1943 година и се озаконува со конституирањето на највисоката институција на македонската власт во 1944 година − Антифашистичкото собрание на народното ослободување на Македонија (АСНОМ).

Озаконувањето на македонскиот јазик опфаќа:

  1. воведување на македонскиот јазик како службен јазик во македонската држава (со Решение на АСНОМ донесено на 2 август 1944 година);
  2. усвојување на македонската азбука (со Решение на Народната влада на Македонија донесено на 5 мај 1945 година);
  3. озаконување на македонскиот правопис (со Решение на Министерството за просвета донесено на 7 јуни 1945 година).

Основни научни трудови во кои се дава нормата на македонскиот литературен јазик се:

  • Македонски правопис од 1945 година и Македонски правопис со правописен речник од 1950 година од Блаже Конески и Крум Тошев;
  • Граматика на македонскиот литературен јазик И и ИИ дел од 1952 и 1953 година од Блаже Конески
  • Речник на македонскиот јазик во три тома (I − 1961, II −1965, III − 1966 година) во редакција на Блаже Конески.

Еве дел од сработените активности: