На 17-18 септември 2022 година во Струга се одржа Меѓународна Едуконференција наменета за наставници, педагози, воспитувачи, дефектолози, психолози, советници, директори и останати стручни лица. На оваа конференција со мојата драга пријателка и поранешна колешка Светлана Миковиќ-Томеска и колешката Зорица Трајаноска, учествуваме со работилницата: ШТО СЛУШНАЛА БУБАМАРАТА?

Работилницата беше инспирирана од една англиска приказна за Бубамарата од Џулија Доналдсон (https://www.youtube.com/watch?v=Lckjqm91LCk). Ја преведивме и од неа создадовме табла која ја претставуваше мапата на фармата.

Преку ваквиот интердисциплинарен пристап се развиваат многу вештини кај учениците. Нашата работилница се случува на една фарма. Така што во часот се интегрирани содржини од општество, учениците ќе се запознаат со животните во фармата, со нивните живеалишта, но и со звуците кои ги испуштаат. Како зборуваат животните? Тука се интегрира и македонски јазик – како правилно се изговараат тие звуци. Исто така учениците се запознаваат со основите на програмирањето низ играта со роботчето Мајнд.

Користевме апликација која ги покажува како изгледаат животните и со кликање се слушаат и нивите звуци. На телевизор, интерактивна табла, проектор…

Таблата е направена од ученичката Марија Трајаноска, цртежите се скенирани и залепени на таблата.

Еве ја приказната:

Што слушна Бубамарата?

Некогаш одамна, на една фарма си живееше една убава кокошка, неколку пајки во мало езерце, гуски во кокошарник, овци со убаво руно, едно прасе, еден личен коњ и едно послушно куче, едно маче што мјаукање и едно маче што предеше, една убава, расна крава која вредеше цело богатство и… една бубамара.

Кравата рече МУУУУ, а Кокошката КО-КО-КО-КОКОДА, ХИССС рекоа Гуските, КВАК рекоа Пајките, Коњот рече НЕЕЕЈ, Прасето рече ГРОФ, Овците рекоа БЕЕЕЕ, Кучето рече ВУФ, едната Мачка мјаукаше, другата предеше, а Бубамарата, Бубамарата не рече ништо.

Но Бубамарата нешто виде и Бубамарата нешто слушна…

Таа виде двајца луѓе во големо црно комбе… имаа мапа во раката, клуч и многу итар план.

Таа ги слушна како си шепотат: „Вака ќе ја украдеме убавата, расна крава: Прво ќе ја отклучиме портата доцна во ноќта, ќе поминеме покрај коњот, а потоа ќе одиме право. Ќе свртиме околу езерцето покрај прасенцето (и ќе бидеме внимателни да не го разбудиме кученцето). Ќе поминеме покрај овците, и на крај покрај куќата и лево кон расната крава!“

И замислете дечиња, црвената бубамара со црни точки, која претходно никогаш немаше изговорено ни збор, им кажа на животните како двајцата крадци планираат да ја украдат нивната расна и скапа крава!

Еве, овој им е планот: Прво ќе ја отклучат портата доцна во ноќта, ќе поминат покрај коњот, а потоа ќе одат право. Ќе свртат околу езерцето покрај прасенцето (и ќе бидат внимателни да не го разбудат кученцето). Ќе поминеме покрај овците, и на крај право кон куќата и лево кон расната крава!

Кога кравата го слушна ова извика налутено МУУУУ, а кокошката КО-КО-КО-КОДА, ХИССС рекоа гуските, КВАК рекоа пајките, коњот рече НЕЕЕЈ, прасето рече ГРОФФ, овците рекоа БЕЕЕЕ, кучето рече ВУФ и двете мачки почнаа да мјаукаат МЈАУУУ… и сите животни извикаа: Не смееме да им дозволиме да ни ја украдат нашата расна и скапоцена крава!

За среќа Бубамарата имаше одлична идеја која им ја шепна тивко на увцата.

Доцна во ноќта, во најтемната темнина, кога сите спијат, двајцата лоши момци (Буцо Дебелкоски и Сучко Прачкоски), ја отворија портата од фармата и тивко на прсти се искраднаа внатре. Тогаш коњот колку што го држи гласот викна ГРОФ, а Буцо рече: „Тоа е прасето – да одиме право“. Штом стигнаа до Гуските, тие почнаа да прават: МЈАУ, МЈАУ. „Мачките!“ – викна Сучко – „Врти десно и оди два чекори напред!“ Прасето направи: ИИИИ, „Коњот! Уф, сме згрешиле, коњот, оди право и врти лево, БЕЕЕЕ викна Кучето. „Овците“! – извика Сучко, „Тука сме, близу“, а пајката од езерцето почна силно да мука МУУУУУУ, МУУУУУ!

 „Сврти лево и уште еден чекор“ рече Буцо ииии двајцата паднаа во езерцето со едно гооолемо: ПЛАААС!

Тогаш се разбуди фармерот и извика силно: „БОЖЕ МОЈ ШТО Е ОВА ПЛАААС!“ – Кога погледна од прозорецот веднаш се јави на 192 и двајца полицајци дојдоа со силната сирена ТИРУ-РИРУ, ТИРУ-РИРУ, а кравата победносно викна МУУУУУ, а кокошката КО-КО-КОДА, ХИССС рекоа гуските, КВАК рекоа пајките, коњот рече НЕЕЕЈ, прасето рече ГРОФФ, овците рекоа БЕЕЕЕ, кучето рече ВУФ, фармерот извика радосно УРАААА, двете мачки среќни предеа, а бубамарата не рече ништо. Ама беше многу радосна.

Нашата работилница се случува на една фарма. Затоа учениците ги прашуваме: Што е фарма? Кој живее таму? Да ги наброиме живеалиштата на животните во фармата…

Како зборуваат животните? На проектор се покажуваат животните од фармата и со дечињата се вежба правилниот изговор на звуците коишто ги испуштаат животните. Дечињата имаат можност да ги видат животните, да ги чујат реалните звуци и да ги имитираат истите).

Потоа се бираат девет доброволци, секој извлекува по едно ливче. Ги претставуваат животните што ги извлекле. Седнуваат околу таблата и се бара од нив да го чуеме звукот од животното што го претставуваат.

Потоа се чита приказната со тоа што се анимираат децата да ги имитираат звуците од своето животно низ читањето.

Се поставува таблата со отпечатена фарма и на дечињата им се покажува роботчето коешто е маскирано во комбе во кое се крадците. Како работи роботчето се покажува низ претставување на планот од крадците: Роботчето тргнува од портата, поминува покрај коњот, а потоа врти десно, околу езерцето покрај прасенцето. Од десната страна поминува покрај овците, и на крај до куќата, за да стигне до кравата.

 Од приказната чувме дека Бубамарата им кажала на сите животни одделно за тоа што го чула. Учениците имаат задача да го програмираат роботчето кое всушност е Бубамарата за да стигне до животното што го претставуваат, за да му шепни што чула и да им го каже планот како да ги прелажат крадците.

Откако сите животни се информирани за планот, дечињата во улога на животните се обидуваат да го расипат планот и да ја спасат кравата со тоа што добиваат насоки кои звуци да ги испуштаат:

Коњот треба да вика: ГРОФФФ

Гуските треба да викаат: МЈАУУУ

Прасето треба да вика: ИИИИИИ

Кучето треба да вика: Беее

Пајките треба да викаат: МУУУУУУ

Така што кога крадците ќе дојдат до портата, стигнуваат до коњот, одат право кон гуските, вртат десно и одат кон прасето, еден чекор напред, па лево кон кучето, уште еднаш лево и право во езерцето со пајки. Сите деца го имитираат звукот на плисокот од комбето во езерото).

Се имитира звукот на полициската сирена, според приказната, од плисокот во езерото се разбудил фармерот па веданаш повикал полиција.

Дечињата имаат задача да го најдат најраткиот пат од портата до езерото, програмирајќи го роботчето-полициска кола.

За крај на дечињата им се даваат делови од една сложувалка кој е слика од бубамара.

Голема благодарност на Пријтели на образовнаието што ја препознаа нашата работа и нЕ поканија да бидеме дел од Петтата Еду-конференција која што овој пат се одржа во Скопје во хотел „Континентал“.

Целта на нашиот пола час беше претставување на проектот „И ние сме тука“ во чии рамки се фокусираме пред сЕ на инклузијата во рамките на образовниот систем, но и на поддршка и борба за еднакви права на лицата со посебни потребни.

Во излагањето дефектологот Светлана Миоковиќ-Томеска ги потенцира сите предизвици со кои се соочува Инклузијата во образовниот процес и укажа на состојбата која ја има затекнато искуствено години наназад.

Презентацијата исто така беше насочена и кон наставниците кои се директни чинители на таа инклузија и секојдневно се соочуваат до низа предизвици.

Јулијана Талеска пак, во вториот дел даде краток осврт на реализираните активности во рамките на проектот „И ние сме тука“ и сподели со присутните наставници за идните планирања.

Присутните слушатели добија папка со промотивен материјал: брошури, насоки и упатства кои ќе им бидат корисни при реализација на наставниот материјал, но и ќе ги запознаат и сензибилизираат за она со што се соочуваат лицата со посебни потреби и за силната потреба да се поддржат.

Презентација  Светлана Миоковиќ – Томеска 5-EduConference-Macedonia-инклузија-1

Презентација Јулијана Талеска Проект „И ние сме тука“