Во рамките на наставната програма по македонски јазик, учениците од шестите одделенија реализираа проект: „Правиме интервју“. Целта на проектот беше да ги научиме основите на интервјуирањето, како изгледа процесот и која е потребна подготовка за едно добро интервју.
Четири одделенија беа поделени во групи (вкупно 16) и секоја група направи по едно интервју. Беа интервјуирани: наставници, стручна служба, директор, актери, спортисти… едно од нашите омилени интервјуа беше интервјуто со градоначалникот на Прилеп, господинот Борче Јовчески.
Моите мали новинари беа гости кај градоначалникот и со него поминаа убаво време. Восхитувачки беше тоа што учениците цел ден зборуваа за посетата на општината, средбата со градоначалникот и подароците што ги добија. Искуството е непроценливо, а радоста незимерна.
Драмската секција оваа година реши да формира ЈАЗИЧНА ПАТРОЛА. Патролата има цел да претставува на креативен начин правописни правила и правописни грешки.
Промотивното видео ја претставува нашата акција. Деновиве ќе следат уште видеа кои ќе бидат поставени на Тик-ток. Гледајте нЕ!
Ако разговараш со некој на јазикот што го знае, ќе допреш до неговиот ум. Ако зборуваш со некој на неговиот јазик, ќе допреш до неговото срце.
-Нелсон Мандела-
Мајчиниот јазик е јазикот кој си го научил прв, јазикот на кој наједноставно се изразуваш, јазикот на кој што зборуваш кога си полн со емоции…
Меѓународниот ден на мајчиниот јазик почнува да се празнува во 1999 година. Мотивацијата за тоа прославување е немилиот настан во Бангладеж во кој многу луѓе ги изгубиле своите животи борејќи се за својот мајчин јазик.
Славењето на Денот на мајчиниот јазик би требало да нè потсети за грижата за својот јазик, но и да ни укаже за присуството на други јазици и на нашата должност тие да ги почитуваме и да ја промовираме лингвистичката разновидност и повеќејазичност низ светот.
Секоја култура има јазичен систем кој овозможува меѓусебно комуницирање помеѓу луѓето. Јазикот ги отелотворува вредностите и значењето на самата култура. Го означува човековиот културен идентитет.
Тој има големо влијание врз нашата перцепција и како ние се изразуваме за она што го гледаме. Оттука јазикот, како основно средство за комуникација е дефинирачка карактеристика на една одредена културна популација. Заедничкиот јазик не е само знак за општествени идентитет, туку е и означувач на заедничка историја, обичаи, верувања и вредности.
Затоа денес моите ученици од додатната настава поделија пораки во сите училници и канцеларии во училиштетот. Им прочитаа на учениците за значењето на Денот, со надеж дека пораките што ги направија ќе допрат до нивните срца.
Да го негуваме нашиот јазик со тоа што ќе го научиме!
Сакајќи си го својот јазик, ќе ги сакаме и почитуваме и другите јазици.
Синтакса… прирок… кога ќе сфатат дека глаголот не е прирок 😊 е тогаш работите се комплицираат. Па кога поминале два часа во објаснување за глаголски и глаголско-именски прирок и сега треба да се работат вежби… уф… знае да биде гоолем предизвик.
Како ние го направивме часот интересен?
Ни се смачи од маските, па решивме да одиме надвор. Во училишниот двор. Секој ученик носеше дополнителен учебник 😊 на кој можеше да седи, тетратка и пенкало.
Во круг заеднички повторивме за главни реченични членови, која е функцијата на прирокот, како можеме да го препознаеме во реченица и какви видови прирок има.
Погодување…
Откако се доби впечаток дека знаеме по нешто, почнаа активностите:
Учениците се делат во пет групи (поделбата е 1,2,3,4,5 – се именуваат со броеви како што седат во круг. Оваа поделба може да биде и покреативна, на пример да се направат листови со животни и учениците да влечат. Штом им се даде знак, почнуваат да го имитираат звукот на животното што го извлекле и така според звукот се групираат во група).
Групите си заземаат позиции и почнува ПАНТОМИМАТА.
Првата пантомима е: погоди што правам? (ученикот стои пред групата и прави некакво движење, учениците треба да го погодат дејството. Штом го знаат, ученикот им кажува: прост или сложен. Тие треба да напишат реченица во која ќе имаат прост глаголски прирок или сложен глаголски прирок)
Пр: Сара прави движења дека ТРЧА. Ученците запишуваат: Сара трча. Или запишуваат: Сара почна да трча.
Гимнастичарка и вози камион 🙂
Така играат додека не помине два пати секој од учениците во групата.
Втората пантомима е: која професија сум? (ученикот прави движења кои се карактеристични за професијата која треба да се погоди, аучениците откако ќе погодат запишуваат.
Пр: Таа е наставничка. Тој е доктор, Таа е гимнастичарка или Таа треба да биде наставничка, Таа почнува да станува многу добра гимнастичарка и сл., и добиваат глаголско-именски прироци.
Потоа речениците се читаат во групата и се потенцираат прироците.
Романот „Бојан“ одново ме изненади со можностите за работа и со прекрасната нарација која се нижи така убаво и ведро, како пролетното ветре на Орелска Чука.
Бидејќи сум свесна дека станува сЕ потешко да се мотивираат денешните генерации да читаат и дека часовите за лектира стануваат досадни и монотони… анализата веќе е надмината… кратка содржина ликови… тема, идеја… препишување од претходните генерации… ништо прочитано, ништо сработено од срце… онака како што им доликува на едни вакви прекрасни нарации…
Затоа го променив начинот на работа. Класичниот пристап веќе одамна надминат јасно не функционира, па затоа се решив на тактика: Активности.
Лектирни тетратки од учениците
Еве како ние ја работевме „Бојан“
Биографијата на авторот е неизбежна. Кратка дискусија и кој е човекот, поврзување со веќе сработени дела од него, како „Сказна за Вилен“, посочување други книги кои некои од умните главчиња ќе ги заскокотка и можеби ќе ги земат од библиотека.
Наброј ги топонимите спомнати во книгата.
Ако читале внимателно, тогаш ќе се присетат барем на пет: Селиште, Гогов Валог, Штип, Струмица, Велков гроб, врв Чукарот, Рамни Ливади, Грамадна, на север Осоговски Планини, превалец Гола глава, Трештени буки, Орелска Чука далечни планини: Пирин, Рила на север, Беласица, Кочани, Велков гроб…
Отпечатена мала нема карта на Македонија: Да се најде планината каде што е дејството на романот, да се нацрта.
Авторот намерно не одбрал постоечки локации, иако дејството е веројатно дека се случило на Малешевските Планини или можеби на Плачковица, но детската фантазија, истражувањето и предзнаењето од географија можат да бидат предизвик.
Наброј ги обврските на Бојан додека бил сам во колибата, спореди ги со твоите
Тука може да се отвори дискусија за сериозноста на неговите обврски. Да се повикаат учениците на одговорност и на будење на свесноста дека можат многу повеќе да направат на нивна возраст.
Нацртај ја плевната, колибата и наброј кои животни беа таму:
Оваа активност може да биде забавна за оние што сакаат да цртаат, останатите може само да ги набројат, може да залепат или да ги нацртаат онака како што сакаат.
А имаат да цртаат: две кучиња: Караман и Стрела, три крави, едно јуне, две јуници и два вола. 30 овци, срната Кротка.
Кој е твојот Јурук? Нацртај го.
Трупецот кој го одржа Бојан во живот. Кој ја стабилизираше неговата психичка состојба.
Учениците тука го цртаат своето оружје за смирување. Како се снајдуваат во стресни ситуации? Што прават за да се смират, да се соберат.
На кои работи во книгата не добивме одговор: да шпекулираме со факти:
Се листаа прашања за кои во текстот не добивме одговор, па си ги одговараме онакак како што сакаме.
Пр: Колку дена беше таму? Што рече мајка му: децата на училиште? Учителот? Кој друг бил дел од семејството на Бојан?
Од лектирните тетратки на учениците
Учиме нови работи:
Препиши еден поим или нешто што научи од книгата а не си го знаел претходно:
пр: ЛЕТИЦА – посебен вид планински рж што се сее на пролет.
Поскок џиркалец – џирка
И секако најважните активности:
Дискусии:
трансформацијата на шумарот во очите на Бојан (како еден јак, силен, голем, моќен човек, вози џип… му се тресат рацете, трепери, бара помош, не може да се носи со смртта на двете овчарчиња, ниту со соочувањето со семејствата)
Дали и ти би живеел на планина?
Дали Елена и Бојан беа зрели за љубов?
Зошто качувањето на Орелска Чука беше многу важно за Бојан?
Како влијаеше минатото на Бојан?…
Од лектирните тетратки на учениците
Извадоци од романот може да се поврзат со материјалот од граматика. Еден мал извадок од него може да биде текст од кој учениците ќе најдат предлози и ќе определат кое е нивото значење во реченицата.
Сто години од раѓањето на великанот Конески. Нашето чествување започна со Ораторската вечер, а ќе го заокружиме со две видеа во кои правиме драматизација на „Пеперуга“ и „Весела песна“.
Активноста ја реализираа ученичките: Марија Јовеска, Душица Петкоска, Горјан Ристески, Марија Апостолоска, Илина Радеска и Јована Илијоска.
Заврши долгоподготвуваниот настан по повод нашиот Патрон празник. Среќна сум што го реализиравме онака како што го замисливме. Благодарна сум на моите колеги кои го поддржаа, но особено сум благодарна на менторите кои вложија многу труд.
Главната цел на овој настан беше меѓуетничката соработка, можноста да чуеме ученици од различни училишта, градови, држави. Да започне, да се продлабочи и да се зацврсти соработката на колегите и училиштата. За тоа многу се радувам!!!
Дел од учесниците
Симболичкото доделување награди е само јакнење на натпреварувачкиот дух, самата активност да добие малку поинтересна нота. Тоа не значи дека другите ученици се помалку значајни или не ја постигнале целата.
Ние на настанот чествуваме Патрон и одележувавме 100 години од раѓањето на Конески. Сакавме да прикажеме соработка и соживот.
Оваа манифестација е третиот по ред, нашето училиште ООУ „Климент Охридски“ годинава ја одржа на платформата Зум. Овој настан е поддржан од здружението „Мировна Акција“ – Прилеп/Тетово. Организацијата е поддржувач на процесот на интегрирано образование во училиштата и со нас, но и со дел од училиштата учесници има направено низа проекти и активности во кои се вклучени и едукации на наставници во полето на меѓуетничката интеграција.
На настанот учествуваа 10 училишта. Се говореше на: македонски јазик, албански јазик, турски јазик, бошњачки јазик и српски јазик. Видеата беа снимани од страна на нивните ментори. Говорите беа преведувани со титла на македонски јазик.
Настанот го отвори директорот на училиштето, господинот Ахил Јаков, и ги поздрави сите учесници.
Ученици од ООУ „Блаже Конески“ и ООУ „Климент Охридски“ се претставија со музички точки предводени од своите менторки: Маја Џопа и Андријана Дукоска.
Ученците од ликовната секција под менторство на наставничката Александра Богоеска беа инспирирани од говорите и насликаа прекрасни цртежи.
Дел од цртежите на ликовната секција
Тричлената комисија: Филип Димкоски [(поет, новинар), Магдалена Сајкова (наставничка по македонски јазик „Стив Наумов“ – Битола) и Сања Зеленкиќ (наставничка по српски јазик, „Здравко Гложански“, Бечај, Р. Србија)] имаше тешка задача.
Комисија (состанок)
Првото место го освои ООУ „Десанка Максимовиќ“- Зајечар, Р. Србија, ментор: Стева Јовановиќ, оратор: Петар Радосављевиќ
Работилницата „Украсуваме македонска поезија“ е дел од извонредниот проект „Цело е кога има 30“. Проект кој е посветен на триесетгодишната независност на Македонија.
Идејата на работилницата беше доближување на поезијата кај учесниците. Поради малиот интерес за поезија, се одлучив за техниката блекаут, која што веќе ја имам работено и за учениците е многу интересен предизвик.
Сцени од активностите
Изборот на поети беше предизвик, пред сЕ сакав да има застапено женски автори, но ми значеше да има и автори од заедниците, бидејќи независноста не е заслуга само на етничките Македонци. Избрав автори кои не можат да се изостават: Блаже Конески, Славко Јаневски, Матеја Матевски, Петре М. Андреевски, Гане Тодоровски, Влада Урошевиќ, Михаил Ренџов, Ацо Шопов… но и современи автори кои денес творат и имаат прекрасни поетски творби.
Творење
На учениците им се допадна изборот. Голем дел од нив за прв пат се сретна со некои автори. Исто така тие имаа можност да се задлабочат во песната што ја добија и да изберат еден стих кој го споделуваа со останатите запишувајќи го на изложбениот простор. Стиховите допираа до нив на невообичаен начин.
Освен гореспоменатите автори, беа прочитани и илустрирани и авторите: Адем Гајтани, Илхамин Емин, Лина Димоска, Линдита Ахмети, Никола Маџиров, Иван Антовски, Игор Исаковски, Николина Андова – Шопова, Милутин Станчиќ, Филип Димкоски, Озген Сулејманоски, Ана Стојаноска, Румена Бужаровска, Евгенија Шуплинова, Владимир Лукач, Ванчо Полозаноски, Ѓоко Здравески и Владимир Мартиновски.
Средбата со учениците беше емотивна, бидејќи ги немав видено цела година. Па друштвото на познати лица мотивирани за работа ме правеше многу среќна.
Изложбата
Од изработките направивме изложба која беше поставена од учениците. Во фоајето на Домот за култра може да ја погледнете.
Се радувам многу на платформата Едуино, на ентузијазмот кој произлегува од млади луѓе вклучени во целиот процес. Чест ми е што сум дел од оваа приказна со мои три часа. Сакав да го поддржам процесот, иако не беше воопшто едноставно. Сепак, се радувам навистина и сакам да ги споделам.
Нивното снимање ми одзеде многу време и труд. Поминав низ низа консултации со мои драги колеги со кои соработувам постојано, тука беше и секогаш потребната поддршка од советничката од БРО Оливера Тодороска, и се разбира поддршката од семејството.
Бидејќи бев директен учесник во создавањето дигитални содржини, ги поздравувам сите напори на колегите кои снимиле видео материјали.
Сепак, сметам дека овде не треба да се запре. Се сними што се сними, но квантитетот да не ни биде доволен. Треба да се креираат правила според кои во иднина ќе се снима. Наставниците да имаат менторска поддршка низ целиот процес на креирање на часовите и се разбира хонорар за трудот.
Како поминува времето, часовите што се снимени на одредена наставна единица може да се снимат повторно. Ако има голем број грешки или не е доволно добар содржински, технички… може да му се укаже на наставникот и повторно да снима… има многу наставни единици кои чекаат снимање…
Се надевам дека нема да се сопре тука. Го поздравувам Едуино-обидот и со задоволство чепкам по порталот.
Еве ги врските до моите часови. Не се совршени, си најдов грешки… ама луѓе сме. И прилепчани исто така 🙂
Се надевам ќе бидат корисни за учениците, а мотивирачки за колегите.
На неколку нешта низ часовите во оваа учебна година со огромна радост се сеќавам. Едно нешто од нив е циклусот посветен за мит. Споив повеќе наставни единици: повторивме најпрво за легенда и предание, па учевме за мит и митологии, ја сработивме лектирата „Најубавите митови“, па читавме и гледавме видеа од римска, кинеска и египетска митологија, за на крај да ја работиме и „Перунова стрела“ и мотивирани од словенската митологија учениците правеа писмена работа. Полн погодок. Забавно, едукативно, полно со активности. Она што ми фалеше, а со идната генерација би го додала е час по граматика – морфологија – зборовни групи во митовите… можеби…
Дабовото дрво Перуново
Учениците беа најмногу активни во задачите кои им беа дадени да ги сработат дома.
Секој ученик требаше да избери да направи од пластелин митско суштество или бог, некој симбол од митологијата и сл,; да нацрта, да направи од некој материјал, да се преправи, да изработи постер или да прикаже некоја негова оригинална идеја.
Мотивирани до митовите од различни митологии со кои што се запознаа на часовите, учениците требаше да смислат мит кој ќе го раскажат во средината на превиткан лист хартија. На горниот дел цртаат лик од митот, а во внатрешноста лево и десно ги запишуваат добрите и лошите особини на митското суштество или богот што го измислиле.
Лектирата „Перунова стрела“ ја сработивме со техниката лектира во торбичка.
Богот Велес се качува по дабот, кон престолот на Перун
На торбичка или кесичка украсна, за родендени и пригоди, се лепат два листа, од едната и од другата страна. На предниот лист ученикот ја црта насловната страница на лектирата, онака како што си ја замислува, а на другата страна ја пишува биографијата на авторката.
Изработила: Марија Јовеска VII – 4
Во торбичката става нацртани, набоени, исечени, пет работи кои потсетуваат на содржината. Презентирајќи со нив, ја раскажува содржината на книгата.
изработка од ученик
Писмена работа „Еден ден во градините на Перперуна“
Темата толку многу ги мотивира што произлегоа прекрасни митови 😊 митолошки суштества со различни моќи… учениците истражувале за словенска митологија, правеле компилации со другите митологии… да ти е мерак да си читаш. Еден ученик дури рече да ги издадеме текстовите во книга. Зошто да не?
Еве неколку извадоци од писмените:
Јас сум самовилата Смешко, од татко Кикот и мајка Насмевка, еден од многуте самовили кои се блиски со луѓето, но и со боговите на Перун. Јас се грижам за доброто расположение, насмевка и ведар дух кај луѓето, животните, птиците, рибите и растенијата.
Моето име е Никсли. Моите родители се Миксиспителик (татко ми) и мајка ми Мисплика. Тие ми ги дариле самовилските моќи. Имав лик на девојка со фантастичен изглед, блескаво убава со златна коса. Носев бел фустан, со проѕирни велови и широк појас. Во рацете имав лак и стрели. На грбот имав крилја, поставени на мојот фустан и мојата моќ се наоѓаше токму во крилјата.
Јас сум киклоп. Моето име е Клара. Сега, на прв поглед ќе си помислите дека сум како останатите киклопи, лоша, безмилосна, но не сум таква. Моите родители се Прани и Рон. Доаѓам од земјата на киклопите, Кикол
Јас сум Погумно, една самовила која никогаш не мислеше дека би му била потребна на некој. Мене никој не ме повикал за помош, а и што би му помогнала? Јас само си седев во мојот свет. Светот на луѓето е многу чуден. Мојот свет е шума, шума со големи дрва, зелени. Има големи печурки, така големи што се над обичен човек. Има разиграни цветови кои пеат. Јас живеам во селото Печурково. Тоа е мирно село со прекрасни самовили и вилењаци, добри и секогаш весели.
Моето име е Лада, јас сум еднорог, родена сум во градината на Перперуна. Моето семејство се грижело со векови за заштита на Перуновото семејство.
мојата училница 